«شب یلدا» یا «شب چله» به عنوان یکی از شبهای مقدس در بین ایرانیان، از دوران کهن تا به امروز مطرح بوده است. از سال ۵۰۲ قبل از میلاد و در زمان داریوش یکم، شب یلدا در تقویم رسمی ایران باستان ثبت شد. مردم روزگاران دور که کشاورزی پیشه اصلی آن ها را تشکیل میداد و حیات و معیشت آنها به گردش خورشید و گذر فصل ها و کوتاهی و بلندی شب و روز وابستگی داشت، همواره رویدادهای بزرگ مثل یلدا، طولانی ترین شب سال را گرامی میداشتند و آیین و جشنهای مخصوصی برای گذراندن این شب داشتند.
ایرانیان باستان دریافتند که شب سی ام آذرماه، آخرین شب پاییز و اولین روز زمستان، طولانی ترین شب سال است و از پس آن روزها رو به طولانیتر شدن میروند. از این رو چنین شبی را شب زایش خورشید (مهر) نامیدند و روز فردای آن را جشن سال نو میگرفتند. کریسمس مسیحیان نیز ریشه در همین سنت ایرانیان دارد.
ایرانیان باستان شب یلدا را شوم و تاریکی را نماینده اهریمن میدانستند. برای همین آتش که نماد نور و روشنایی بود میافروختند و سرمای این شب طولانی را به گرمی بدل میکردند. دور آتش جمع می شدند و شب را با خوردن و نوشیدن و پایکوبی به صبح میرساندند.
این رسم به آیین مهرپرستی یا میتراییسم برمیگردد که پیش از آیین زرتشت در ایران رواج داشت و مسیحیت تاثیر بسیاری از آن گرفته است.
در بین نیاکان ما رنگ قرمز نماد نور و گرمای خورشید بود و از اهمیت بالایی برخوردار بود. برای همین است که هنوز میوه های انار و هندوانه را سر سفره شب یلدا میبینیم.
تفال به دیوان حافظ از دیگر رسومی است که بعدها به واسطه ذوق و ادب ایرانیان به آیین شب یلدا افزوده شد.
شب یلدا مبارک